«Κανείς δεν επιθυμεί τη διάχυση της κρίσης, ούτε το Ιράν ούτε το Ισραήλ», τονίζει μιλώντας στη «ΒτΚ» ο βουλευτής Σερρών της Ν.Δ. και Ά Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Τάσος Χατζηβασιλείου. Για τη διαφαινόμενη ένταση από την Τουρκία εκτιμά ότι είναι «τα απόνερα των δημοτικών εκλογών από τις οποίες ο Ερντογάν βγήκε λαβωμένος». Για την προγραμματιζόμενη επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα, σημειώνει: «Δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη διαδικασία. Όμως, το κλίμα μπορεί να βελτιωθεί, μέσω των πιθανών συγκλίσεων σε θέματα «χαμηλής» πολιτικής».
Ας ξεκινήσουμε με τη νέα κρίση στη Μέση Ανατολή. Το Ιράν είναι ένας μη ελέγξιμος παράγων, με ένα οπλοστάσιο άγνωστο. Ανησυχείτε ότι τώρα που μπήκε ενεργά στον πόλεμο θα ζήσουμε νέες αναταράξεις στην περιοχή μας σε γεωπολιτικό και οικονομικό επίπεδο;
Διαμορφώνεται ένα νέο τοπίο στη Μέση Ανατολή. Το Ιράν έσπασε ένα ταμπού δεκαετιών και επιτέθηκε ευθέως στο Ισραήλ, με κίνδυνο να ανοίξει η πόρτα του φρενοκομείου. Βέβαια, το Ιράν κλιμάκωσε στο πεδίο, όμως, ταυτόχρονα, αποκλιμάκωσε σε ρητορική. Προκάλεσε ελεγχόμενο επεισόδιο, στέλνοντας το μήνυμα ότι δεν επιθυμεί ολοκληρωτική σύγκρουση. Από την άλλη, το Ισραήλ έδειξε αυτοσυγκράτηση, αν και αντιλαμβάνομαι ότι δεν θέλει να αφήσει αναπάντητη την επίθεση. Πάντως, κανείς δεν επιθυμεί τη διάχυση της κρίσης, ούτε το Ιράν ούτε το Ισραήλ. Και προς το παρόν, τα μηνύματα της διεθνούς κοινότητας για αυτοσυγκράτηση έχουν εισακουστεί. Εκτιμώ ότι η Δύση πρέπει σταδιακά να αναβιώσει τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Το Ιράν προσπαθεί να τις ακυρώσει στην πράξη, αλλά είναι το ενδεδειγμένο εργαλείο για την εξασφάλιση μακρόπνοης σταθερότητας στην περιοχή.
Η ένταση της ρητορικής της Άγκυρας έχει αυξηθεί έναντι της χώρας μας λίγο μετά τις δημοτικές εκλογές, όπου ο Ταγίπ Ερντογάν υπέστη πλήγμα. Η επίθεση στην Ελλάδα με αφορμή την πρόθεσή μας να δημιουργήσουμε Θαλάσσια Πάρκα στο Αιγαίο εκτιμάτε ότι γίνεται για εσωτερικούς λόγους;
Ο Ερντογάν βγήκε λαβωμένος από τις δημοτικές εκλογές. Είναι σαφές ότι βλέπουμε τα «απόνερα» των εκλογών, ειδικά τώρα που η τουρκική κυβέρνηση δέχεται πιέσεις από την αντιπολίτευση. Ακόμα και η ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠ.ΕΞ. για τα Θαλάσσια Πάρκα ήρθε μετά από σφυροκόπημα της αντιπολίτευσης. Βεβαίως, κανένας δεν πιστεύει ότι η Τουρκία άλλαξε θεώρηση επειδή επικρατεί ηρεμία στα Ελληνοτουρκικά. Με την αίολη ανακοίνωση, η Άγκυρα υπενθυμίζει τις παράλογες θέσεις της. Ταυτόχρονα, αυξάνεται η ένταση της ρητορικής, καθώς το κυβερνών ΑΚΡ θα επιχειρήσει τον επαναπατρισμό των ψηφοφόρων που επέλεξαν κόμματα της αντιπολίτευσης. Όμως, κακώς η Άγκυρα πολιτικοποιεί την προστασία του Περιβάλλοντος, ένα πεδίο που θα έπρεπε να αποτελεί αφορμή συνεργειών. Σε κάθε περίπτωση, η θέση της Ελλάδας είναι ξεκάθαρη: δεν παίζουμε παιχνίδια με την εθνική κυριαρχία και τα δικαιώματά μας. Ο σχεδιασμός για δημιουργία εθνικών Θαλασσίων Πάρκων στο Αιγαίο και το Ιόνιο προχωρά κανονικά.
Ποιες είναι οι προσδοκίες μας από τη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν τον Μάιο;
Συνεχίζουμε το διάλογο, για το καλό της περιφερειακής σταθερότητας. Η προσδοκία είναι να συνεχίσουμε στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας, με στόχο τη σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη διαδικασία. Όμως, το κλίμα μπορεί να βελτιωθεί, μέσω των πιθανών συγκλίσεων σε θέματα «χαμηλής» πολιτικής. Η επικοινωνία με την Τουρκία δεν σημαίνει υπαναχώρηση από τις εθνικές θέσεις. Η Ελλάδα ακολουθεί εξωτερική πολιτική αρχών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Έχουμε πίστη στο δίκαιο των θέσεών μας και συζητούμε με την Τουρκία, με αυτοπεποίθηση και χωρίς αυταπάτες. Η διαδικασία επαναπροσέγγισης πρέπει να συνεχιστεί, παρά τις δυσκολίες που προκύπτουν.
Ευρωεκλογές. Η Ν.Δ. εμφανίζει απώλειες και διαρροές στα δεξιά της στις δημοσκοπήσεις. Θεωρείτε ότι η βάση σας, «σας το κρατάει» από την ψήφιση του νόμου για την ισότητα στο γάμο;
Η ψήφιση του νομοσχεδίου αποκατέστησε μια εκκρεμότητα ισότητας, για την οποία η ΝΔ είχε εξαρχής μιλήσει ανοιχτά. Η κάλπη των ευρωεκλογών είναι πολιτική και δεν προσφέρεται για ψήφο διαμαρτυρίας. Η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει πολλαπλές κρίσεις στο εσωτερικό και στον περίγυρό της. Χρειαζόμαστε στιβαρή ευρωπαϊκή ηγεσία, με σχέδιο και όραμα. Ψηφίζουμε πολιτικές δυνάμεις και πρόσωπα που έχουν τη γνώση και την αποφασιστικότητα να διαμορφώσουν ένα ασφαλέστερο μέλλον για μία ευημερούσα Ευρώπη. Ταυτόχρονα, τον Ιούνιο δεν ψηφίζουμε μόνο για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη. Η στήριξη στο ευρωψηφοδέλτιο της Νέας Δημοκρατίας σημαίνει ψήφο για τη μεταρρυθμιστική πορεία της χώρας. Η προτροπή της αντιπολίτευσης «να πέσει ο Μητσοτάκης» δεν αποτελεί εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης ή πρόταση για το μέλλον της Ευρώπης.
Η υποψηφιότητα του Φρέντι Μπελέρη με τη Ν.Δ. ανησυχείτε ότι θα βλάψει τις σχέσεις Ελλάδας – Αλβανίας; Θα μετατραπεί η φυλάκισή του από ευρωπαϊκό, σε διμερές ζήτημα;
Η υποψηφιότητα του Φρέντι Μπελέρη αποτελεί κίνηση υψηλού συμβολισμού. Από την πρώτη στιγμή, η ελληνική πλευρά έχει αναδείξει τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα του ζητήματος. Στηρίζουμε το ευρωπαϊκό μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων. Όμως, κάθε χώρα που επιθυμεί να γίνει μέλος της Ε.Ε. οφείλει να σέβεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων και να εφαρμόζει απαρέγκλιτα το κράτος δικαίου. Η Αλβανία επιλέγει για την ώρα να «απομακρυνθεί» από την Ευρώπη και, φυσικά, την Ελλάδα. Το ζήτημα αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου και το σεβασμό της ελληνικής μειονότητας. Η υποψηφιότητα του Φρέντι Μπελέρη δεν μετατρέπει το ζήτημα σε διμερές, αλλά, αντιθέτως, φωτίζει την ευρωπαϊκή του διάσταση.
Ποια είναι τα δύο κρισιμότερα ζητήματα με τα οποία θα έρθει αντιμέτωπη η Ευρώπη το επόμενο διάστημα; Και επιπρόσθετα, πόσο θα μετρήσει ποια θα είναι η εκπροσώπηση που θα έχει η χώρα μας στο Ευρωκοινοβούλιο;
Η Ευρώπη πρέπει πρωτίστως να κινηθεί προς την κατεύθυνση της στρατηγικής αυτονομίας. Η περιοχή μας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο μέτωπα, αυτό της Ουκρανίας και αυτό της Μέσης Ανατολής. Χρειαζόμαστε μια πραγματικά κοινή πολιτική άμυνας και ασφάλειας που θα αυξήσει το γεωπολιτικό βάρος της Ε.Ε. Με τα σημερινά δεδομένα, η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη για αμυντικό ευρωομόλογο είναι επίκαιρη. Παράλληλα, μεγάλο ζήτημα είναι η διατήρηση της ανθεκτικότητας της οικονομίας. Η πληθωριστική κρίση ταλαιπωρεί όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η τόνωση της ανταγωνιστικότητας και η εξασφάλιση φθηνής ενέργειας θα δώσουν μεγάλη ανάσα στην Ευρώπη. Η εκπροσώπηση της χώρας στο Ευρωκοινοβούλιο είναι καθοριστική για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων. Σκεφτείτε ότι, το 2020, ο Πρωθυπουργός μαζί με άλλους ηγέτες, ζήτησαν από την Ε.Ε. ένα έκτακτο πρόγραμμα κοινού δανεισμού και τελικά δημιουργήθηκε το Ταμείο Ανάκαμψης, με το Ευρωκοινοβούλιο να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Χρειαζόμαστε ανθρώπους που θέλουν και μπορούν να εργαστούν για το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.